Het is een scenario waar niemand graag aan denkt, maar dat zo nu en dan wel voorkomt. Want tijdens een echtscheidingsprocedure of kort daarvoor of daarna, kan een van de (ex-)echtgenoten overlijden. Een huwelijk eindigt door echtscheiding wanneer de scheiding door de rechter is uitgesproken en in de registers van de burgerlijke stand is ingeschreven. Zowel voor de afwikkeling van de echtscheiding als voor de afwikkeling van de nalatenschap, heeft het overlijden diverse gevolgen. Wilt u bij een eventuele echtscheiding voorkomen dat een toekomstige ex-partner na uw overlijden aanspraak maakt op uw erfenis? Dan is het raadzaam om bijstand van een gespecialiseerde advocaat in familierecht te vragen. Die houdt zich dagelijks bezig met de juridische afwikkeling van deze casuïstiek.
Situaties die zich bij overlijden tijdens een echtscheidingsprocedure kunnen voordoen:
- Het overlijden vindt plaats vóór de indiening van het verzoekschrift tot echtscheiding;
- Het overlijden vindt plaats na de indiening van het verzoekschrift tot echtscheiding, maar voordat de echtscheiding is uitgesproken en ingeschreven;
- Het overlijden vindt plaats nadat de echtscheiding is uitgesproken en ingeschreven, maar voordat de echtscheiding volledig is afgewikkeld;
- Er is sprake van het overlijden nadat de echtscheiding volledig is afgewikkeld.
Echtscheidingsconvenant
In het geval dat er een echtscheidingsprocedure loopt of er een scheiding is uitgesproken maar nog niet is ingeschreven en één van de echtgenoten overlijdt, komt het huwelijk tot een einde door het overlijden. Bij het verzoek tot echtscheiding is dan geen belang meer. Als er door partijen afspraken zijn gemaakt over de gevolgen van de scheiding – bijvoorbeeld op basis van een echtscheidingsconvenant – dan komen die afspraken te vervallen. De echtscheiding is immers nog niet ingeschreven. In een convenant staat standaard dat de afspraken gelden in het geval de echtscheiding wordt afgerond en staat ingeschreven in de registers van de burgerlijke stand.
Regels van het erfrecht
Als een huwelijk wordt ontbonden door overlijden en niet door echtscheiding, gelden zonder een testament de wettelijke regels van het erfrecht. De langstlevende echtgenoot en de kinderen erven in dat geval ieder voor gelijke delen. Wanneer u het risico dat een toekomstige ex-partner mogelijk erft omdat de procedure van een echtscheiding nog niet is afgerond, dient er een testament opgemaakt te worden. Als dat er al is, is het noodzakelijk om het te laten nakijken. Eventueel dient u het aan te passen, zodat de toekomstige ex-partner niet alsnog erfgenaam kan worden via een andere weg. Het is zeer belangrijk om onder de loep te nemen of de echtgenoot in het testament bij naam wordt genoemd. Want als dat zo is, blijft die persoon ook na de echtscheiding nog erfgenaam.
Echtscheidingstestament
Als er een echtscheidingsprocedure loopt of als u een echtscheiding overweegt, is het dus verstandig om u in uw testament te verdiepen en te overwegen of het misschien moet worden gewijzigd. Daarnaast is er nog een belangrijke kanttekening. In iedere situatie waarin sprake is van een aanstaande, lopende of afgeronde echtscheiding, is het aan te bevelen om een echtscheidingstestament te laten opmaken. Hierin worden de eerder genoemde problemen zo veel mogelijk opgelost. In alle situaties is het ook raadzaam om een eventuele polis van levensverzekering – waar mogelijk – te laten wijzigen. Op die manier voorkomt u dat de ex-echtgenoot indirect voordeel kan hebben van de uitkering van een levensverzekering of dat die begunstigde blijft.
Een familierechtadvocaat zal u tijdens de scheiding ook wijzen op de erfrechtelijke aspecten van een echtscheiding.